Hoe familiebedrijven omgaan met een crisis

Vier ervaringsdeskundigen over ondernemen in crisistijd

Bij de Van Dijk Groep raken ze niet zo snel in paniek. Het bedrijf dat in 2019 negentig jaar bestond heeft gedurende haar bestaansrecht wel vaker een crisissituatie meegemaakt èn overleefd. Het is vooral zaak om rustig te blijven en niet vanuit angst te regeren of te handelen, volgens algemeen directeur George Seitzinger.

‘We hebben eigenlijk onbewust en zonder er al te veel over na te denken het juiste gedaan, denk ik achteraf. Voorop staat bij ons natuurlijk de gezondheid en het welzijn van onze mensen. We hebben in eerste instantie het verkeer tussen onze vestigingen stilgelegd en we hebben alle voorzorgsmaatregelen en voorzieningen getroffen die nodig zijn om veilig op het werk of vanuit huis te kunnen werken. De veiligheid van ons team is het belangrijkst en straks bieden zij ons de mogelijkheid om met elkaar de omzet weer op het oude niveau terug te brengen. We hebben onze mensen steeds van alle stappen op de hoogte gehouden die we als bedrijf hebben genomen om met het coronavirus om te gaan, in het begin zelfs dagelijks. Je moet hierbij natuurlijk altijd positief blijven, maar zeker ook niet de ernst van de zaak bagatelliseren’, vervolgt George.

‘Het tweede belangrijke punt is dat je ervoor moet zorgen dat je je liquiditeit op orde hebt. Als dit op orde is dan kun je als bedrijf wel een stootje hebben. Je moet ondertussen natuurlijk wel blijven ondernemen en niet te ver wegzakken. Korte lijnen, open communicatie, betrokkenheid en een langetermijnvisie zijn allemaal belangrijke uitgangspunten voor ons familiebedrijf en dat maakt ons onderscheidend. We hebben groeiambitie, maar op dit moment is deze ambitie – gezien deze situatie – even op ijs gezet. “We’re in this together”, we proberen vanuit ons hart te ondernemen en natuurlijk moeten we ervoor zorgen dat onze klanten ook kunnen blijven rijden. Onze kracht ligt in het feit dat we geen beursgenoteerde onderneming, maar een familiebedrijf zijn. Alles draait bij ons om de lange termijn en om het opbouwen van langdurige relaties. We kennen nagenoeg al onze klanten en leveranciers persoonlijk én bij naam. Het is belangrijk om steeds aangesloten te blijven en elkaar te helpen door deze crisis te komen. Samen dus, in goede én in slechte tijden.’

‘Wij zijn als modern familiebedrijf meegegroeid met de ontwikkeling in de branche en die van Hyundai en Mazda’, vertelt Gert Cluistra, samen met zijn broer eigenaar van het gelijknamige autobedrijf. ‘We bestaan inmiddels veertig jaar! In de autobranche zien we een sterke focus op schaalgrootte van dealerbedrijven. Wij zijn groot genoeg om professioneel te zijn en klein genoeg om steeds maar weer die persoonlijke service te geven. Ons gehele team werkt met veel enthousiasme aan een klantvriendelijke benadering. Dit geeft keer op keer een bijzondere band met onze klanten en een hoge klanttevredenheid.’

‘Eigenlijk zegt onze slogan alles: “Elke dag doen wij ons uiterste best om u morgen als tevreden klant weer terug te zien”. Als broers weten we elke keer de visie op de lange termijn te houden. Wij hebben een stevige financiële basis die ook tijdens de vorige crisis (we openden het huidige pand in 2008 toen de financiële crisis op het dieptepunt was) ons geholpen heeft. Dit geeft vertrouwen bij klanten. Wij durfden dus anticyclisch te investeren en raken niet in verwarring door een minder goed jaar in coronatijd. Ons team heel houden is het grootste goed.’

‘Heeft het bepaalde voordelen om in deze tijd een familiebedrijf te zijn. Onze klanten, maar ook onze medewerkers, weten dat ze op ons kunnen bouwen, ons kunnen vertrouwen. Ons team compleet houden en klanten tevreden houden is ons belangrijkste streven. Wij (Jan en Gert Cluistra) vormen samen de vent in de tent. Zowel klanten als onze collega’s kunnen ons aanspreken op onze beloftes.’

‘Wij zullen blijven investeren in groei. Wij zien een sterke verschuiving naar een online (ver)koopproces en zullen daarin meebewegen. Thuis op de bank of achter het bureau op de zaak, moet de klant goed worden geïnformeerd, correct en snel worden voorzien van de nodige informatie en dan het vertrouwen kunnen krijgen dat het goed komt met z’n nieuwe auto. Onze ouders zeiden altijd; “Klanten zullen blijven rijden”. Inmiddels vertalen wij dat naar “klanten willen mobiel blijven” en wij spelen daarop in! In Nederland is voldoende (spaar)geld en voldoende ondernemerszin om nu en straks na de crisis weer voldoende veerkracht te tonen om spoedig een goed draaiende economie terug te krijgen.’

Familiebedrijven zijn al jaren een vast gegeven in het bedrijfsleven. Vaak degelijk en betrouwbaar en al generaties lang weten ze hun bestaansrecht te bewijzen. Zo ook bij de familie Van den Hadelkamp. Ad en Lyda richtten in 1983 Van den Hadelkamp Auto’s op. In 2005 voegde zoon Maurice zich bij de zaak en sinds 2017 is ook dochter Bernadette werkzaam bij het familiebedrijf. Vandaag de dag ligt de dagelijkse leiding bij Maurice, maar Ad en Lyda zijn nog zeer actief betrokken bij de zaak en nog elke dag werkzaam in het bedrijf.
‘Naast het autobedrijf houden we ons al tien jaar bezig met de verkoop van koelboxen via de webshop koelbox4you.nl en in de showroom gevestigd op de eerste verdieping van het bedrijfspand’, vertelt Bernadette. ‘Tel daar nog een kampeerwinkel met webshop genaamd Kampeerperfect.nl bij op en je kunt je voorstellen dat elke dag anders is in dit familiebedrijf.’

‘Als familiebedrijf ben je 24/7 bezig met de zaak. Dit heeft uiteraard voordelen en nadelen. Zo wordt er ’s avonds tijdens het familiediner nog steeds gebrainstormd over die ene verkoop of levert het juist een felle discussie op. En dat geeft niets, dat hoort erbij’, vertelt Ad lachend. ‘Die passie en gedrevenheid maken een familiebedrijf juist zo bijzonder.’ Afgelopen maart was daar ineens het coronavirus en lag alles in de drie bedrijven helemaal plat. ‘Dan sta je voor een uitdaging uit onverwachte hoek’, vertelt Maurice. ‘Niemand wist op dat moment hoe het virus zich zou ontwikkelen en welke maatregelen daarbij zouden komen kijken. Gelukkig was het autobedrijf weer redelijk snel op gang, maar je merkt toch dat mensen voorzichtiger zijn met de aanschaf van een nieuwe auto. In de twee webshops kwam het seizoen door het coronavirus dit jaar heel laat op gang, maar toen de campings uiteindelijk weer helemaal open waren hebben we juist ook weer geprofiteerd van corona. Veel mensen bleven in eigen land en dat hebben we gemerkt bij Koelbox4you en Kampeerperfect.nl. We hebben de rest van de zomer goed gedraaid. We hopen uiteraard dat we komend jaar voor iets minder verrassingen komen te staan. We werken gelukkig met een heel fijn en hecht team. Daardoor hebben we alle vertrouwen in de toekomst, wat er ook komen gaat.’

‘We zijn een installatiebedrijf dat al 41 jaar bestaat’, vertelt Paul van der Horst, één van de directeuren van Installatiebedrijf Nieuwegein. ‘Het loodgietersbedrijf werd opgestart door mijn vader met twee compagnons in een garagebox. Door groei werd na het huren van zes garageboxen besloten om een eigen pand te betrekken. In 2000 ging één compagnon met vervroegd pensioen en toen namen mijn broer Jaap en ik het installatiebedrijf over. Op dit moment werken ook mijn twee zoons in het familiebedrijf.’

‘Wij zijn gespecialiseerd in het installeren en onderhouden van duurzame installaties. Maar we blijven eenvoudig, dus zijn we ook altijd te benaderen voor het gebruikelijke loodgieterswerk, zoals het vervangen van een dakgoot, het beplakken van een dakkapel of het ontstoppen van een afvoer. De kracht van ons bedrijf is dat we familie zijn en dat we ons in de breedte hebben ontwikkeld op ons vakgebied. We zijn veelzijdig en wat het allerbelangrijkst is: we doen wat we hebben afgesproken.’

‘In het begin van de coronatijd hebben we veel particulier werk afgezegd en dit betrof vooral het onderhoud van cv-ketels. Later hebben we in eerste instantie het buitenwerk opgezocht. Positief hierin was dat hier nog iets van achterstallig werk lag; dat is nu weer rechtgetrokken. Ondanks dat onze medewerkers alleen of in koppels hebben gewerkt, waarbij de we de RIVM-regels zoveel mogelijk na hebben geleefd, is er binnen onze groep medewerkers wel iemand positief getest. Dit was goed op te vangen en na de verplichte quarantaine kon hij gelukkig weer aan het werk.’

‘Qua ontwikkeling zijn we gewoon meegegroeid met de ontwikkelingen binnen de branche en op dit moment richten we ons op duurzame energie. We zijn nog lang niet van plan om te stoppen. Eigenlijk is dit geen optie. We willen dit mooie bedrijf graag doorgeven aan onze zoons.’