Financiering mag geen drempel zijn voor verduurzaming in de provincie

Al sinds de start van zijn carrière focust Freek zich op de duurzame en sociale kant van financieringen. Hij startte zijn loopbaan dertien jaar geleden bij het team duurzame energie van Triodos Bank en stapte enkele jaren later intern over naar het team van emerging markets. Toen hij de kans kreeg om voor fondsmanager Triple Jump in Azië aan de slag te gaan, vertrok hij met zijn vrouw naar Bangkok, waar hij vier jaar de Azië-portefeuille voor deze sociale investeerder beheerde. Tijdens de coronajaren keerde hij met vrouw en pasgeboren dochter terug naar Nederland, waarna hij nog enkele jaren op het hoofdkantoor van Triple Jump in Amsterdam werkte. Sinds 1 juni vervult hij de rol van fondsmanager van het Energiefonds Utrecht en focust hij zich op regionale verduurzaming.

Financieren wat je belangrijk vindt

‘Ik heb economie gestudeerd en gedurende mijn studie kwam ik erachter dat banken en financierders bijzonder veel invloed hebben op de maatschappij’, vertelt Freek. ‘Door keuzes te maken in waar zij aan bijdragen, bepalen ze welke ideeën en initiatieven van de grond komen. Door te financieren wat je belangrijk vindt, oefen je invloed uit. Dat vind ik het mooie aan werken in deze sector. Persoonlijk vind ik het belangrijk dat we de wereld mooier achterlaten dan we hem aantroffen. Voor mij is het daarom een drijfveer om organisaties te helpen die de wereld een stukje mooier maken. In vorige banen deed ik dat op mondiale schaal en vanuit het Energiefonds Utrecht kan ik juist een bijdrage leveren aan de verduurzaming van de regio waar ik zelf woon.’

Verschuiving in de markt

In 2013 was netcongestie niet of nauwelijks een item en voorzag het fonds vele ondernemers van financiering voor zonnepanelen op het dak. De financieringsvragen zijn momenteel echter breder dan enkel opwek, vertelt Freek: ‘Je ziet een verschuiving in de markt, waarbij verduurzaming vaker integraal wordt aangepakt: opwek, besparing, opslag; het wordt gecombineerd binnen één project. Ondernemers schaffen nog steeds zonnepanelen aan, maar nemen daarnaast ook energiebesparende maatregelen, kiezen voor batterijopslag, of investeren in energiemanagementsystemen om opwek en verbruik beter op elkaar af te stemmen. Dat zijn investeringen die niet alleen de ondernemer wat opleveren, maar ook bijdragen aan het oplossen van netcongestie. Daarnaast zien we veel aanvragen voor duurzame mobiliteit, denk aan laadpalen en elektrische auto’s, maar ook investeringen in waterstof als brandstof.’

Marktfalen oplossen

‘Ons fonds is in de eerste plaats opgericht om marktfalen op te lossen’, vertelt Freek. ‘Waar ondernemers willen verduurzamen, maar geen financiering krijgen via traditionele partijen zoals banken, springen wij in dat gat. Je ziet dat vooral mkb’ers nogal eens moeite hebben om kleinere leningen rond te krijgen. Omdat banken dit als een hoog risico aanmerken, of omdat het voor hen niet interessant is om relatief kleine bedragen uit te lenen. Wij lenen juist wél kleinere bedragen, al kun je bij ons ook terecht voor een grotere lening. Voor leningen tot vijftigduizend euro is een gestandaardiseerd proces waarbij een ondernemer binnen een week na indienen van alle documentatie het geld al op zijn rekening heeft staan. Boven dat bedrag leveren we meer maatwerk en kan het iets langer duren. Maar voor ondernemers die snel door willen is ons snelle proces een enorm pluspunt. We kunnen daarnaast net even iets meer risico nemen, omdat we een stichting zijn die enkel als doel heeft om zichzelf te bedruipen. Overigens laat het verleden zien dat er relatief weinig betalingsachterstanden zijn en dat leningen netjes worden terugbetaald. Wat dat betreft valt het risico dat we namen dus wel mee.’

Maatschappelijke verduurzaming

‘We geven geen subsidies, maar leningen’, vertelt Freek. ‘Uiteindelijk moet er dus altijd een gedegen investeringsplan op tafel liggen, waarbij de verduurzaming zichzelf terugverdient en de lening netjes wordt terugbetaald. In verband met regels rondom staatssteun hanteren we daarbij een marktconform rentetarief. We zijn dus niet een concurrent van de bank, maar vullen simpelweg de gaten die er vallen, omdat banken andere keuzes maken. Financiering zou geen drempel moeten zijn om te verduurzamen. Als een ondernemer met een solide businessplan wil verduurzamen, moet hij middelen kunnen krijgen, is onze gedachte. En dat geldt wat ons betreft ook voor maatschappelijke organisaties. Eén van de nieuwste ontwikkelingen binnen het Energiefonds is dat we vanaf volgend jaar rentesubsidie willen geven voor verduurzaming van maatschappelijk vastgoed. Denk aan scholen, verenigingen en kerken. Die plannen liggen nu ter goedkeuring bij de provincie als onderdeel van een totaalplan, waarbij er ook wordt gekeken naar extra middelen om oplossingen voor de netcongestieproblematiek te financieren en waarbij de looptijd van het fonds wordt verlengd tot 2050. Hierdoor kunnen we ondernemers nog jaren voorzien van leningen die helpen om Utrecht verder te verduurzamen.’

www.energiefondsutrecht.nl