Back to school: het kan, het mag, het moet?!

ChatGPT (again)

Onderzoek van Jobdigger.nl laat zien dat het hard gaat. In een recent artikel schrijven zij dat er in het eerste kwartaal van 2023 een stijging te zien is in het aantal vacatures waarin ChatGPT wordt benoemd. Rond halverwege mei ging het zelfs al om bijna 200 vacatures en dit aantal blijft stijgen (op LinkedIn Jobs zijn er wereldwijd zelfs al meer dan 2.000 te vinden). ‘Aan de hand van de grafiek zouden we kunnen zeggen dat organisaties direct op deze ontwikkeling anticiperen, aangezien de tool in november gelanceerd werd.’ De vacatures die de term ChatGPT benoemen, vinden we in Nederland vooral terug in de Randstad. Hierbij gaat het met name om vacatures in de sectoren IT en marketing.

Enquête

In de enquête die wij vanuit OnderNamen rond hebben gestuurd ten behoeve van het thema-verhaal, hebben wij de OnderNamen-leden gevraagd in hoeverre zij al bezig zijn met de toekomst van banen, met trends als AI, digitalisering en automatisering in het achterhoofd. De meeste ondernemers zijn hier al volop mee bezig. Het merendeel van de ondervraagden (43 %) geeft aan al diverse handelingen binnen zijn bedrijf geautomatiseerd te hebben en geeft daarnaast aan zich hierin te willen blijven ontwikkelen. Een grote groep zegt daarnaast zich uitgebreid in deze ontwikkelingen te verdiepen (29 %). Een kleiner percentage is nog niet bezig met deze trends, omdat ze dit nog te vroeg vinden (14%). Een even groot aantal ondernemers gelooft niet dat banen door deze trends gaan verdwijnen.

Nu heeft het thema back to school natuurlijk niet alleen maar te maken met het anticiperen op nieuwe ontwikkelingen. We hebben de OnderNamen-leden ook van alles gevraagd over hun schooltijd, leermomenten en opleidingen en de resultaten daarvan lees je hieronder. Ontdek of jij je kunt vinden in de resultaten en laat je inspireren door de uitspraken van collega-ondernemers.

Vroeger

Op de vraag aan de ondernemers wat ze vroeger wilden worden, kregen we uiteenlopende antwoorden. Opvallend is dat de meesten zeggen dat ze vroeger al wisten dat ze ondernemer wilden worden (35 keer genoemd). Een ander groot deel geeft aan dat ze vroeger echt nog geen idee hadden over hun uiteindelijke baan (23 keer genoemd) en er is ook een grote groep die graag politieagent, brandweerman/vrouw of militair wilde worden (18 keer genoemd). De overige aantallen vind je hieronder: 

De tweede vraag die we de ondernemers stelden over vroeger, gaat over hun houding als leerling. Het merendeel zegt de kantjes ervan af te hebben gelopen (32 %). Een iets kleiner percentage (20 %) geeft aan het nut van school niet in te hebben gezien; deze groep wilde liever werken. Dertien procent geeft daarnaast aan school leuk te hebben gevonden, maar er niet uitzonderlijk goed in te zijn geweest en het laagste aantal gaat naar degenen die ijverig waren en hoge cijfers haalden (10 %). Ongeveer 25% van de respondenten vulde overigens een ander antwoord in. Een kleine greep:

‘Mijn motto: minimale inspanning, maximaal resultaat’

‘Als je hoge cijfers haalt, heb je te weinig tijd besteed aan andere nuttige dingen’

‘Ik vond school leuk en ging er graag naar toe’

‘Gestart op het VWO, door scheiding van mijn ouders totaal ontspoord’

‘Vond het vooral gezellig, bij uitstek een “laatbloeier”’

‘Ik deed precies wat nodig was’

‘Leuke tijd met vrienden, school nam ik op de koop toe’

Op de vraag “welke opleiding heb je gevolgd?” werden de volgende studies opvallend veel genoemd: een technische opleiding zoals Werktuigbouwkunde, Autotechnicus, Metaalbewerking, Civiele Techniek en Elektrotechniek. Daarnaast werden deze opleidingen ook vaak genoemd: Accountancy, Rechten, Hogere Hotelschool en managementopleidingen.

Uiteraard vroegen we de ondernemers ook in hoeverre hun opleiding bij heeft gedragen aan hun huidige succes als ondernemer. Een greep uit de antwoorden:

De respondenten die aangeven dat hun opleiding zeker of deels heeft bijgedragen aan hun latere succes, noemen als reden vaak brede kennis, een goede basis en doorzettingsvermogen. Redelijk vaak worden ook discipline en vakinhoudelijke kennis als redenen genoemd. Minder vaak komt analytisch denken naar voren en er wordt nauwelijks gezegd dat de opleiding totaal niet heeft bijgedragen.

Leermomenten

We vroegen de ondernemers ook naar de grootste leermomenten tijdens hun carrière en hier kwamen mooie uitspraken en tips uit. De ondervraagden noemen de volgende lessen en leermomenten vaak:  

Je moet lef hebben 

Je kunt het niet alleen (en niet zonder personeel)

Je moet doen wat je leuk vindt

Van fouten leer je/ fuck-ups zijnrnwaardevol

Het voor mezelf beginnen was het mooiste leermoment

Nooit opgeven

Corona (als periode)

De crisis van 2012

Altijd oprecht en eerlijk zijn

Vertrouwensbreuk

Het wegvallen van belangrijke personen in het bedrijf

Faillissement

Wat ondernemers nog meer zeggenrnover hun leermomenten:

‘Actie leidt altijd tot meer resultaatrndan wachten.’

‘Vooral in het mkb moet men elkaar de business gunnen. Het gaat niet altijd alleen om de beste opleidingen en titels.’

‘Buiten je comfort zit je groei.’

‘Zeilen met mooi weer kan iedereen, maar er komen ook stormen en daar uitkomen is zwaar,rnmaar het mooiste wat er is.’

‘Dat verliezen verrijkt’

‘Het besef dat je als startende ondernemer de petten op hebt van alle afdelingen binnen jernbedrijf. Genoeg om je in te verdiepen en je bent nooit uitgeleerd.’

‘Neem de tijd’

‘Personeel is een belangrijke asset, somsrnonnavolgbaar en onbegrijpelijk, vaak heel leukrnen verrassend.’

‘Als iets niet goed voelt is dat het waarschijnlijkrnook niet. Durf naar je “onderbuik” te luisteren.’

Vervolgopleiding

Interessant is ook om te weten hoeveel procent van de ondervraagde leden een vervolgopleiding heeft gedaan tijdens hun ondernemerscarrière. Het percentage is hoog: maar liefst 57 % van de ondervraagden heeft een vervolgopleiding gedaan. De belangrijkste redenen daarvoor zijn:

Bijblijven 

Persoonlijke ontwikkeling/ persoonlijke interesse

Vanuit een verplichting

Uiteraard hebben we ook doorgevraagd. Hoe groot is de kans dat deze ondernemers ooit (weer) een vervolgopleiding gaan doen?

Van de ondervraagden geeft 22 % aan nooit (meer) een vervolgopleiding te gaan doen.

Van de ondervraagden geeft 38 % aan misschien ooit (weer) een vervolgopleiding te gaan doen.

Van de ondervraagden acht 24 % de kans redelijk groot dat hij/zij ooit (weer) een vervolgopleiding gaat doen.

Van de ondervraagden geeft 16 % aan zeker weten ooit (weer) een vervolgopleiding te gaan doen.

Opleiden personeel

We hebben de ondernemers ook gevraagd hoeveel medewerkers er een opleiding volgen binnen hun bedrijf. Bij veruit de meeste ondernemers volgt maximaal 25 % van het personeelsbestand een opleiding (56 %). Bijrn5,5 % van de ondervraagden volgt tussen de 75 en 100 % van de medewerkers een opleiding. Van het personeel dat een opleiding volgt is de meerderheid tussen de 25 en 40 jaar (51 %) en hierbij is de meerderheid bezig met een vakgerelateerde opleiding of cursus. 

Aansluitend op bovenstaande vroegen we de OnderNamen-leden in hoeverre zij vinden dat het huidige opleidingsaanbod aansluit op het werkveld/de praktijk. Van de ondervraagden vindt 41% dat het huidige opleidingsaanbod goed aansluit op het werkveld, omdat er voldoende keuzemogelijkheden zijn en er steeds meer maatwerkaanbod in opleidingen komt. Daarnaast vindt 38 % van de ondervraagden dat het huidige opleidingsaanbod niet goed aansluit op het werkveld, met name omdat de theorie vaak achterloopt op de praktijk. Deze groep besteedt ook veel tijd aan het intern opleiden van medewerkers. De rest van de ondervraagden heeft hier geen mening over, of heeft zich er niet goed genoeg in verdiept.