De allereerste steen van het fundament

Ook de bedrijven die vandaag de dag niet meer weg te denken zijn uit ons leven en waar soms miljarden euro’s omzet in omgaan, begonnen ooit klein. In veel gevallen geldt dat bij de start van deze bedrijven, het fundament al werd gelegd. Neem het verhaal van IKEA, waar het fundament grotendeels onveranderd bleef.

IKEA

IKEA werd in 1943 opgericht door de toen pas zeventienjarige Ingvar Kamprad. Hij groeide op in het Zweedse Almhult, waar hij tijdens zijn kinder- en tienerjaren veel tijd doorbracht op de familieboerderij Elmtaryd van zijn opa en oma. Vlak voordat hij naar de hogeschool zou gaan voor een studie bedrijfskunde, registreerde hij een bedrijf waarmee hij producten kon importeren en distribueren. Hij combineerde de eerste letters van zijn voor- en achternaam, de naam van de familieboerderij en die van het nabijgelegen dorp en koos dit als bedrijfsnaam: IKEA.

De eerste tien jaar verkocht Ingvar voornamelijk pennen, horloges en kousen. De pakketjes werden samengesteld door hem zelf en zijn familieleden en grotendeels door de melkboer naar het postkantoor gebracht. Ingvar begon na een paar jaar ook meubels via postorders te verkopen. Dat liep goed, maar omdat de concurrentie van andere postorderbedrijven te groot werd, besloot Ingvar een showroom te openen. Niet veel later volgde de tweede en daar voegde

Ingvar een magazijn aan toe waar mensen plat ingepakte meubels konden meenemen die ze in de showroom hadden gezien. Dit was de basis van de IKEA-winkel zoals we hem nu kennen. In 1950 werd de eerste catalogus uitgebracht, eveneens één van de herkenbare onderdelen van IKEA (al is de catalogus vanuit duurzaamheidsoogpunt sinds 2020 alleen nog maar online te bekijken). In 1960 kwam er een restaurant bij, inclusief Zweedse gehaktballetjes. Want, zo observeerde Ingvar: mensen verlaten de winkel rond lunchtijd om in de omliggende restaurants te gaan eten. Dat verstoort het koopproces. Eén van de belangrijkste factoren van het fundament van IKEA zijn misschien wel de tijdloze, plat verpakte en makkelijk in elkaar te zetten – al zullen de meningen daarover verdeeld zijn – meubels. De LÖVET bijzettafel was in 1956 het eerste product waarbij Ingvar op het idee kwam om de poten eraf te halen en het zo efficiënt te verpakken. Deze tafel is nog steeds te koop. Ook onder andere de BILLY boekenkast en LACK koffietafel gaan al tientallen jaren als zoete broodjes over de toonbank.

Hoewel deze succesvolle onderdelen van de formule fijn zijn om op terug te vallen, is dat in feite niet het fundament van de woongigant. Het openen van de eerste showroom, de meubels plat verpakken, de meubels die je zelf in elkaar zet, het komt allemaal voort uit een bepaalde gedachte, een filosofie die deze jonge Ingvar had: het mensen makkelijk maken om tegen betaalbare prijzen hun huis in te richten. Want, zo zei hij: “Waarom zijn prachtige producten alleen gemaakt voor een paar kopers? Het moet mogelijk zijn om een goed ontwerp en functionaliteit te bieden tegen lage prijzen?”’

Natuurlijk gaat het bedrijf met de tijd mee en voert het bijvoorbeeld duurzame keuzes door, maar deze filosofie is nog steeds de basis van IKEA. En dat heeft ervoor gezorgd dat een groot deel van de populatie – waar ook ter wereld – minstens één keer per jaar bij IKEA komt.

Dichtbij jezelf blijven

De meeste ondernemers in ons OnderNamen-netwerk zijn eveneens heel dicht bij hun fundament gebleven, zo blijkt uit een korte enquête die we rondstuurden. Dat zit hem vooral in de manier waarop ondernemers hun bedrijf willen leiden, oftewel, die filosofie die ze voor ogen hadden toen ze begonnen.

Dit is een aantal van de antwoorden die we terugzagen op de vraag:

Welk onderdeel van het fundament is altijd hetzelfde gebleven?

“Service als product.”

“Dat de klant altijd tevreden de winkel uitgaat.”

“Het klantgericht denken. Als je de klant goed bedient, komt de omzet vanzelf. Daarnaast de zorg voor je eigen personeel, zonder goed en stabiel personeel ben je als bedrijf nergens.”

“De klant staat altijd op 1.”

“Altijd de beste willen zijn.”

“Het bouwen van een geweldige bedrijfscultuur van warmte, vertrouwen en de onuitputtelijke energie om met elkaar iets gaafs neer te zetten.”

“Kwaliteit leveren, de humor in blijven zien en gebruiken, afspraken nakomen en problemen oplossen. Het recept voor succes. Zo moeilijk is het niet ;)”

Iemand zegt zelfs: “Alles is sinds het begin hetzelfde gebleven. En dat is echt waar. Visie, missie, strategie, identiteit, marktfocus… alleen de leercurve is steiler en de organisatiestructuur anders.”

veranderen

Toch zijn er gaandeweg bij de meesten wel allerlei bouwstenen bijgekomen, bovenop het fundament. Op de vraag “Welk onderdeel van het fundament is juist veranderd?”, kwamen onder andere de volgende antwoorden:

“We zijn nog beter geworden in wat we doen. Door de gedeelde passie.”

“Onze bedrijfsvoering en de markt waar wij ons op zijn gaan richten. Waar wij ons voorheen op B2C hebben gericht, richten wij ons nu compleet op B2B. Daarnaast is het digitaliseren van een aantal processen ook een grote verandering geweest binnen ons bedrijf.”

“Locatie, klantenbestand en personeelsbestand. Het vaste fundament heeft een autonome groei gerealiseerd.”

“Onze klanten: waar tien jaar geleden vooral grote multinationals en tech-bedrijven behoefte hadden aan onze diensten, is er steeds meer vraag naar automatisering en data-gedreven ondernemen binnen het mkb.”

“Ik durf nu ook gerust nee te zeggen tegen een klant, probeer de avonden en weekenden juist vrij te houden en neem het ondernemen een stuk serieuzer.”

“De organisatie is gegroeid, dus je groeit ook in professionaliteit en werkwijze.”

“Het aantal producten.”

“Alles, behalve dat we ons best doen voor de klant.”

Op de vraag wat de belangrijkste bouwsteen van het fundament is, zijn veel ondernemers het met elkaar eens: mensen. Veruit de meesten noemen medewerkers, relaties en klanten als de basis voor hun succes. ‘De juiste mensen op de juiste plekken. Dat is een goede basis om je werkzaamheden uit te voeren.’

Allemaal leuk, dat fundament,
maar het geld hè…

Een visie is mooi en met de drive om het goed te doen en je klanten te helpen, kom je ver, maar een serieus bedrijf heeft natuurlijk ook een financiële basis nodig. Als je de financiële middelen niet op orde hebt, kan de boel alsnog makkelijk instorten. We stelden ons netwerk ook nog de vraag: “Hoe zorg jij dat jouw financiële fundament stevig blijft?” Daar kwamen diverse open en eerlijke antwoorden uit:

“Geen schulden aangaan en nooit meer uitgeven dan er binnenkomt.”

“Blijven bouwen op wat je weet en niet vooruit
investeren.”

“Ik heb dividenden ingehouden, om te zorgen dat we geen bank nodig hebben, als er een recessie is.”

“Ik maak mezelf eigenlijk nooit zorgen over financiën omdat ik vertrouwen heb in mijn eigen kunnen en de sociale structuur om mij heen.”

“Eerlijk en normaal zakendoen; daar kom je naar mijn mening het verst mee”

“Zelf goed op de hoogte zijn van je cijfers.”

“Spreiding in activiteiten en in klantenbestand, de markten waarin je je beweegt.”

“Goede betaalafspraken met klanten zodat ik niet meer hoef voor te financieren.”

“Eerlijke prijzen vragen voor het geleverde werk.”

“Actief debiteurenbeheer en rekeningen niet laten liggen, maar vlot betalen wat er van je verwacht wordt.”

“Sturen op 50% directe kosten, 30% indirecte kosten en 20% winst”

“Bovenop de cijfers zitten! En dan bedoel ik inkoop, verkoop en personeel.”

“Goed koopmanschap. De kosten gaan voor de baat uit, maar geef geen geld uit wat je niet hebt of waar je geen zicht op hebt. De huidige economische situatie laat niet toe dat je jezelf naar de toekomst bluft. Door de steeds verdergaande digitalisering is de markt meer transparant dan ooit, dat vergt scherp aan de wind zeilen en keuzes maken. Succes is geen hocus pocus, het is focus focus!”

Het belang van een fundament

Veel van onze thema’s maken wel wat los, maar het thema fundament is echt op iedereen van toepassing. Vraag het een gemiddelde ondernemer, CEO, manager, maar ook consultant of businesscoach, en ze zullen beamen dat een fundament een bedrijf draaiende houdt. Want, ook met tegenwind of een sterk veranderende markt, kun je altijd terugvallen op de basis.

Weet jij precies wat het fundament van je bedrijf is? Of verlies je het wel eens uit het oog? Stel je zelf dan de volgende vragen:

Wat is jouw missie als ondernemer?

Wat zijn jouw kernwaarden?

Wat is jouw boodschap
en kernbelofte?

Wie heb je daarbij
nodig?

Wie is jouw ideale klant?

Hoe ga je om met je financiën?