Energie voor verandering
Een radiator? Die heeft Marcel van Wijngaarden de laatste zeven jaar niet meer aangeraakt. Met van Wijngaarden Duurzaam geeft hij duurzaam advies met als doel Nederland energieneutraal te krijgen. Hij kijkt hoopvol uit naar een duurzame toekomst, maar er moet nog wel flink wat werk verzet worden.
15 april 2024 | 4 minuten lezen
In de eerste jaren van zijn carrière als installatiemonteur was een warmtepomp een luxeproduct. Marcel installeerde het alleen bij de happy few die zich de installatie konden veroorloven, met een laag energieverbruik als resultaat. ‘Een warmtepomp is nu de standaard. Uiteraard is in nieuwbouw geen gas meer te vinden, maar ook in bestaande woningen installeren we steeds vaker een warmtepomp. Ook zijn er steeds meer bedrijven die moeten verduurzamen. Vooral deze groep wil een optimale installatie, zodat uiteindelijk het energieverbruik zeer laag is. Daar komt nog bij dat bedrijven tegenwoordig graag voorop willen lopen qua verduurzaming.’
Een warmtepomp verdient zichzelf binnen acht tot veertien jaar terug, weet Marcel. ‘Maar we doen het allang niet meer alleen voor het geld. We hebben de afgelopen vijftig jaar flink wat schade aan de wereld aangericht. Ik denk dat tijdens de coronapandemie en de daaropvolgende hoge energieprijzen mensen er bewust van zijn geworden dat het zo niet langer kan. Ik merk ook dat mensen het een leuke uitdaging vinden om hun huis te verwarmen zonder uitstoot.’
‘De afgelopen jaren is minder energie gebruiken belangrijk geworden voor bedrijven en particulieren. Er staat bovendien een nieuwe generatie op die heel anders naar de wereld kijkt. Die kan zich over tien jaar niet meer voorstellen dat wij met benzineauto’s reden. Over een jaar of vier kom je Amsterdam niet meer in zonder elektrische auto. Zelfs de eerste elektrische vrachtwagens rijden al op de weg, zoals bij De Bruyn Transport uit Oudewater. Daar hebben we een aantal jaar geleden een grote pv-installatie gemaakt om onder andere alle elektrische vrachtwagens te kunnen laden. Ook hebben we onlangs het bedrijfspand van het gas af gehaald en een grondgebonden warmtepompsysteem gerealiseerd voor zowel de verwarming in de winter als de koeling in de zomer. Zij zijn echt pioniers op dit gebied.’
‘Als we in Nederland onze eigen markt creëren, wordt het op den duur veel goedkoper’
Portemonnee
Maar in 2050 heel Nederland energieneutraal? Marcel weet niet hoe realistisch deze plannen zijn. Sterker, hij verwacht dat het in bepaalde wijken in ons land simpelweg onmogelijk is om de gasaansluiting volledig los te koppelen. In sommige straten moet iedere buur meewerken om van het gas af te gaan. Marcel verwacht dat niet iedereen dat wil: vanwege principiële redenen, maar ook vanwege financiële. De energietransitie is niet voor ieders portemonnee behapbaar, voorziet hij.
‘Of het moet veel zwaarder gesubsidieerd worden’, motiveert Marcel. ‘Ik denk dat warmtepompen produceren in ons eigen land ook kan bijdragen aan lagere kosten. De arbeidskosten zijn hier hoog, dat klopt. Maar doordat we nu alles importeren, lopen we ook risico op hoge kosten. Zodra er bijvoorbeeld een schip vastloopt in het Suezkanaal, stijgen de prijzen. We zijn veel te afhankelijk geworden. Als we in Nederland onze eigen markt creëren, wordt het op den duur goedkoper. Dat is realistisch, op voorwaarde dat de regering toestaat dat er nieuwe fabrieken worden gebouwd.’
Ook stelt de duurzame ondernemer voor om de wetgeving rondom stroomkabels te versoepelen, waardoor de capaciteit op het netwerk wordt vergroot. ‘Onze kabels mogen nu maximaal 253 volt hebben, terwijl dat in België 261 volt is. In Nederland zijn we over-gedimensioneerd met allerlei regels rondom veiligheid. Dat is aan de ene kant goed, maar het kan ook onze ondergang betekenen. Als we dit een beetje versoepelen, is er veel meer mogelijk op ons bestaande energienetwerk. Wanneer we dan nog de mogelijkheid krijgen om onze eigen energie op te slaan en zelf te verhandelen, wordt het leuk op de energiemarkt!’
Vakwerk
Al die warmtepompen en zonnepanelen moeten ook geïnstalleerd worden. Daarvoor is véél personeel nodig. Gelukkig wordt er flink geïnvesteerd in het opleiden van technische jongens (en af en toe meiden). Dit werpt langzaamaan zijn vruchten af. Maar dit is niet voldoende, denkt Marcel. ‘Ook die slimme arbeidsmigrant hebben we hard nodig. Nederland is een industrieel landje; we produceren te veel voor het aantal mensen dat het werk kan doen. Daar mogen we trots op zijn! Maar daar hebben we ook iedereen voor nodig.’
Hij kan het iedereen aanraden: een baan in de duurzame techniek. Het is voor hem het mooiste vak dat bestaat. Het is bovendien ook interessanter dan twintig jaar geleden. ‘Tegenwoordig heb je ook met software te maken. Je bent als het ware een ouderwetse cv-installateur en ICT’er in één. Ik reageer ook altijd fel als mensen zeggen dat ik maar een “loodgietertje” ben. Dat gebeurt wel minder overigens, want mensen weten steeds beter dat ze ons hard nodig hebben!’