Vakmanschap in de etalage

Als wethouder heb ik het voorrecht om bij veel organisaties en bedrijven een kijkje in de keuken te krijgen. Deze werkbezoeken zijn een van de leukste en meest interessante dingen van mijn beroep. Het is altijd indrukwekkend te zien hoe hard en creatief ondernemers werken aan waardevolle innovaties voor de stad.

Een kleine greep uit de bedrijven die ik de afgelopen tijd heb bezocht: een naaiatelier dat nieuwe kleding maakt uit restpartijen textiel. Een ondernemer die medische instrumenten repareert. Een circulair fietsbedrijf dat oude fietsen opknapt en ze vervolgens via een deelabonnement aanbiedt. Wat al deze bedrijven met elkaar verbindt: ze bestaan dankzij vakmanschap. Dankzij het sleutelen en repareren, de zorgvuldige omgang met materialen en de trots voor het eindproduct.

Bijzonder toch hoe wij het vakmanschap vergeten lijken te zijn. Want zonder vakmensen zouden we als stad nergens zijn. Vakmensen zijn essentieel voor de economie van Utrecht. Juist voor de sectoren die voor onze toekomst belangrijk zijn, zoals zorg, de energietransitie en de circulaire economie. Wat we soms ook vergeten: vakmanschap is juist heel erg van nu. Neem bijvoorbeeld het fietsbedrijf waar ik op bezoek was. Daar worden fietsen opgeknapt die vervolgens met een abonnement aangeboden worden in de deeleconomie.

Wij zoeken als gemeente naar meer plekken om vakmanschap te vieren en te stimuleren. Zo komt er een Regionaal Talentenfonds dat inwoners met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt ondersteunt in bij- of omscholing. Hierdoor kunnen zij als vakmensen aan de slag in sectoren met grote tekorten, zoals de zorg. Daarnaast werken we samen met Utrechtse mbo-opleidingen om vakmanschap te waarderen en te bevorderen door middel van campagnes en loopbaanoriëntatie. Er zijn ook plekken voor wie zich wil oriënteren op een carrière in de techniek. Ik noem er een paar: de Beroepentuin, Techgrounds en de Techniek Doe Dag.

Binnen enkele maanden voegen we bovendien een nieuwe plek toe aan de stad waar vakmanschap in de etalage wordt gezet: het eerste Utrechtse Upcyclecentrum. Dit centrum, dat begin volgend jaar zijn deuren opent bij het Hof van Cartesius, wordt een plek waar materialen en spullen voor hergebruik kunnen worden aangeboden. In 2025 openen we een tweede centrum in Lunetten. Deze centra zullen niet alleen hergebruik en upcycling bevorderen, maar ook vakmensen een platform bieden om hun vaardigheden te delen en verder te ontwikkelen. Dankzij Europese subsidies kunnen we deze centra uitbreiden naar plekken waar mensen opgeleid kunnen worden in het hergebruik van materialen en demontage van voorwerpen zoals – ik noem maar wat – een boormachine met een oude accu. Het Upcyclecentrum is een van de concrete stappen die we als stad zetten richting een circulaire economie. Een economie waarin we hergebruiken in plaats van produceren en waarin weggooien niet meer de standaard is. Vakmensen zijn cruciaal voor deze economie. Heel goed dus dat OnderNamen in deze editie voor dit thema heeft gekozen!