Arco Architecten restaureert middeleeuws pareltje
Aan Jan Kwakernaak, eigenaar van Arco Architecten, de bijzondere taak om een vijfhonderd jaar oud rijksmonument te restaureren, in opdracht van Wim van den Pol. Hun gezamenlijke missie? Het pand verduurzamen en zo smaakvol mogelijk herstellen. De bestemming van het monument wordt woongelegenheid met appartementen en gedeelde woonruimtes. Het eindresultaat wordt zonder twijfel prachtig, want de heren zijn gelijkgestemd: ‘We willen er het beste uithalen.’
15 april 2024 | 4 minuten lezen
Het is een bijzonder restauratieproject; een honderden jaren oud woonhuis in hartje Montfoort. Het historische pand ligt pal naast de Commanderij van Sint-Jan in Montfoort en ademt karakter. ‘De vorige bewoner heeft het jaren geleden aan mij verkocht met de wens, dat áls hij zou willen verhuizen, ik het netjes zou restaureren’, vertelt Wim. Aan Jan de bijzonder leuke taak een smaakvol ontwerp te maken, waarvoor eerst een grootschalig bouwhistorisch onderzoek verricht moet worden. ‘Dat is waar we met een project als dit mee beginnen’, vertelt Jan. ‘Achterhalen hoe het pand er oorspronkelijk heeft uitgezien en of we dat kunnen herstellen. Ik word hier heel enthousiast van. Waarom? Het is geschiedenis.’
De heren hebben vaker samengewerkt en dat is te merken. Er heerst een ontspannen sfeer. ‘Jan heeft de bouw van mijn huidige woning gedaan’, vertelt Wim. ‘Dat is alweer zeventien jaar geleden. Maar ook tussentijds zijn we elkaar tegenkomen bij gezamenlijke projecten: Jan als architect en ik als elektricien.’ De restauratie van het oude woonhuis en rijksmonument is een leuke uitdaging. ‘Misschien dat ik het Jan op sommige punten een beetje lastig maak, maar hij zit er precies hetzelfde in. We zitten op één lijn; we willen het pand met respect behandelen en technisch gezien optimaliseren.’
Grootse plannen
Op tafel ligt een stukje stuclaag van de gevel van de historische woning, wat Jan in goed overleg met de gemeente heeft gedemonteerd. ‘Bijzonder aan dit stukje stuclaag is dat het een verhaal vertelt’, aldus Jan. ‘Er zijn gaandeweg diverse lagen bijgekomen en dat is wat de dwarsdoorsnede goed laat zien. De meest recente laag is cement wat op verschillende plekken is gescheurd. Hartstikke zonde natuurlijk. Wat we graag willen bereiken – in ons ideale scenario – is om de originele baksteenlaag weer naar voren te laten komen. Er zijn absoluut technieken om die te herstellen, alleen is dit precies zoiets wat we moeten voorleggen aan de monumentencommissie. Dat ga ik doen.’
‘Misschien dat ik het jan op sommige punten een beetje lastig maak, maar hij zit er precies hetzelfde in’
Geschiedenis
Het oude woonhuis is één van de oudste gebouwen van Montfoort. ‘Montfoort heeft tussen 1850 en 1900 een welvarende periode gekend. Mensen wilden vooruitgang en omdat er geld was, werden oude(re) panden gesloopt, waarvoor nieuwe gebouwen terugkwamen. Omdat Oudewater in diezelfde periode iets minder welvarend was, zien we vandaag de dag juist veel historische gebouwen in het centrum. Daar zijn we nu erg dankbaar voor’, vertelt Jan. Jan en Wim doen historisch onderzoek naar de geschiedenis van het pand, waarvoor diverse connecties zijn ingeschakeld. ‘Via streekarchivarus Frank van Rooijen hebben we kunnen achterhalen dat het pand, zeker gedeeltelijk, nog van voor 1640 is. De balken op het plafond dateren nog uit die tijd.’
‘We zien bovendien dat in de loop der tijd de gevel is samengevoegd en de deur is verplaatst. Initieel bestond het woonhuis uit twee panden. Die zijn meer dan tweehonderd jaar geleden samengevoegd.’ Jan en Wim willen de woning toekomstwaardig maken en helemaal naar het nu brengen. Een innovatieve methode waarmee ze dat onder meer gaan doen, is door het gebruik van vacuümglas. Een ultradun materiaal met de effectiviteit van driedubbel glas. ‘Het is hoogwaardig materiaal dat een belangrijke rol kan spelen in onze wens om te verduurzamen. Het is volledig recyclebaar wat natuurlijk een gigantisch voordeel is. Vacuümglas is tot op heden vrij prijzig en nog relatief onbekend’, vertelt Jan. Duidelijk is dat Jan en Wim het project met beide handen aangrijpen. ‘De woning gaat al lange tijd mee en wij willen zijn levensduur met nog eens honderd jaar verlengen’, aldus Wim. ‘Inclusief voorzien van alle comfort en nieuwe technologieën om te verduurzamen.’
