De metamorfose van Utrecht

Tja, met het thema “Metamorfose” is het schrijven van de zomercolumn voor OnderNamen niet moeilijk. Ideeën genoeg, voorbeelden genoeg en dus waarschijnlijk weer veel te veel tekst voor een column. Het is zaak om focus te houden, de tekst te beperken en “your darlings te killen”. Pfffff…

Met zo’n prachtig thema kun je natuurlijk alle kanten op. De metamorfose in type bedrijvigheid in Utrecht, de samenstelling van de bevolking, de groei van het aantal inwoners, het internationaler worden van de stad, de fysieke groei van de gebouwde omgeving, enzovoorts. Te veel invalshoeken voor een compacte column. Hierbij toch een serieuze poging om de metamorfose van Utrecht van de laatste twintig jaar in een notendop te vangen. Met een blik van twintig jaar geleden is het werkelijk ongelofelijk te zien hoe de stad is veranderd en zich in positieve zin heeft ontpopt.

Neem de ontwikkeling van Leidsche Rijn. De ontwikkeling van een stadsdeel met inmiddels meer dan honderdduizend bewoners waar je aan de ene kant de enorme geschiedenis van het landschap nog voelt en ziet, en aan de andere kant een moderne stad met een eigen identiteit is ontstaan. Leidsche Rijn past als een oude jas met een tijdloos ontwerp.

Dan is er natuurlijk de ontwikkeling aan de oostkant van de stad met de enorme groei van het Utrecht Science Park. Van een grindbetonnen bouw van de jaren ‘60 en ‘70 in de Johannapolder, naar een stadsdeel met een eigen karakter en dynamiek. Waar bijna vijfduizend studenten wonen, ruim vijftigduizend studenten studeren, bijna dertigduizend mensen werken en er een bloeiende samenwerking is ontstaan tussen de kennisinstellingen, de ziekenhuizen en de bedrijven die zich richten op een duurzame en gezonde toekomst. Een biotoop die maakt dat Utrecht één van de meest competitieve regio’s van Europa is.

Kijken we naar het centrum van Utrecht, dan zien we aan de ene kant een prachtige middeleeuwse stad waar de kwaliteit en het oog voor ons culturele erfgoed vanaf spat. Met haar “De singel is weer rond” en dankzij de grachten, werven en prachtig herontwikkelde gebouwen als de bibliotheek aan de Neude, uniek in de wereld. Ook is er de geweldige vernieuwing van Hoog Catharijne, het stationsgebied en natuurlijk de grootstedelijke ontwikkeling aan de kant van het Jaarbeursplein. Een wat mij betreft prachtige metamorfose van een stad, die niet in haar geschiedenis blijft hangen, maar deze wel koestert en onderhoudt. De restauratie van de Dom is daar een prachtig voorbeeld van. Met recht een stad waarvan je kunt zeggen: forever young.

Uiteraard zitten er aan deze metamorfose ook nadrukkelijk uitdagende kanten. Een van de belangrijkste: betaalbare huisvesting voor iedereen. De metamorfose mag wat mij betreft niet leiden tot een exclusieve stad voor de happy few. We moeten juist niet aflatend werken aan het bestendigen van het karakter van de stad. De stad van Sint Maarten, de stad als een natuurlijke ontmoetings- en verbindingsplek voor iedereen. De stad die al meer dan negenhonderd jaar groeit door te delen. En daarmee is de metamorfose van de stad niet zozeer een plotselinge verandering, maar juist het resultaat van een evolutionaire ontwikkeling die, da’s dus logisch, heel natuurlijk hoort bij Utrecht. Laten we die ontwikkeling koesteren en vasthouden.