Op het terrein van Lekhaven Bouwstoffen in Wijk bij Duurstede ligt een enorme bult puin. ‘Zeventienduizend ton’, vertelt eigenaar Arwin van Haaften. Het ligt te wachten om verwerkt te worden tot grondstof voor bijvoorbeeld de grond, weg- en waterbouw. Een gloednieuwe elektrische puinbreker staat hiervoor al sinds mei klaar, maar helaas staat deze hypermoderne machine al maanden stil, omdat de vergunning al een jaar op zich laat wachten.
Het zou eigenlijk een feestjaar moeten zijn voor Arwin en zijn collega’s. Het familiebedrijf bestaat dit jaar 25 jaar. In plaats van feest, is het echter spannend hoe de toekomst eruit ziet. ‘Het is de start van een nieuw begin, of het einde van alles’, zegt Arwin met een lichte zucht. ‘Zonder vergunning stopt de puinrecycling hier en dat is zeker de helft van ons bedrijf. Van alleen het zand kunnen we niet leven. De toekomst van ons bedrijf hangt dus van de vergunning af.’
Een nieuwe vergunning
Puin breken is iets wat Lekhaven al jarenlang doet. De problemen begonnen pas toen vorig jaar bij een milieucontrole bleek dat Lekhaven meer deed dan de huidige vergunning toeliet. ‘Op onze oude vergunning mochten we een x-aantal dagen per jaar breken’, vertelt Arwin. ‘De controleur gaf aan dat we daar overheen zaten, maar zei ook dat er niks aan de hand was, als we maar wel een nieuwe vergunning zouden aanvragen. Helaas kreeg onze omgeving daar lucht van en kwamen er bezwaren, die er nu voor zorgen dat we al bijna een jaar op de nieuwe vergunning zitten te wachten. Die processen gaan zo verschrikkelijk traag. En waar je vroeger nog door mocht gaan met je werk in afwachting van de vergunning, moet je nu alles stilzetten tot je de vergunning binnen hebt. Dat heeft een enorm tegenstrijdig gevolg, want nu wij niet op eigen terrein mogen breken, moeten we vier keer per dag met vrachtwagens op en neer naar Bunschoten rijden om het puin daar te laten breken. We stoten door al die kilometers nu veel meer uit dan nodig. Terwijl we hier een schone, elektrische breker hebben staan. Het wordt ons als ondernemers door de overheid niet makkelijk gemaakt om circulair te werken.’
Een elektrische breker zonder stroom
We lopen met Arwin naar de achterkant van de berg puin, waar de nieuwe breker geduldig staat te wachten op de vergunning. ‘Dit is de eerste elektrische breker die af-fabriek van de band rolde’, vertelt Arwin. ‘Hij heeft nog in München op de beurs gestaan. De meeste brekers zijn hydraulisch, maar wij hebben ervoor gekozen om alles in ons bedrijf elektrisch uit te voeren, met het oog op de toekomst. Dat pionieren is wel lastig, want we hebben hier in Wijk bij Duurstede ook nog te maken met netcongestie, waardoor ik de komende tien jaar geen zwaardere aansluiting krijg. Met de ondernemingskring van het bedrijvenpark onderzoeken we nu of we onderling afspraken kunnen maken over de verdeling van stroom. Sommigen hebben energie over, terwijl anderen stroom nodig hebben. Mijn buurman heeft het hele dak bijvoorbeeld vol liggen met panelen. Door die afspraken hoop ik snel ruimte te krijgen. Tot die tijd moeten we werken met een generator. Niet ideaal, maar een tijdelijke oplossing tot we volledig elektrisch kunnen werken.’
Maatwerk machine
De puinbreker zelf is een sterk staaltje maatwerk, waar Arwin samen met de fabrikant goed over na heeft gedacht. Arwin: ‘Hij is voor ons op maat gemaakt, maar ze hebben deze uitvoering nu ook als standaard in productie genomen. Dat geeft wel aan hoe goed hij in elkaar zit. Gebroken puin moet een bepaalde grootte hebben. Een fractie 0-31 is de norm. In deze breker zit een zeef ingebouwd, die de grotere fracties eruit filtert en automatisch terugbrengt in de cyclus. Zo draait het nog een rondje mee, tot het klein genoeg is. Bij mijn vorige breker stond er een aparte zeefinstallatie achter. Dat betekende twee draaiende machines, maar ook meer werk, omdat we al het grote weer handmatig terug in de machine moesten gooien. Verder heeft het apparaat een magnetisch filter om ijzerwaren eruit te halen en een windshifter die plastics eruit blaast en opvangt. Zo hebben we een perfect schone grondstof. We kunnen in feite de wagen eronder zetten, die de bouwstof in één keer vers gebroken naar de klant rijdt.’
Wachten op een “go”
Terwijl we met Arwin teruglopen naar kantoor, vertelt hij dat alles in de startblokken staat voor het geval de vergunning binnenkomt. ‘Ik heb goede hoop dat we de vergunning krijgen, maar als dat bericht binnenkomt, zal ik het met veel spanning lezen. Ik heb intussen al met een leverancier besproken dat we hier dan direct een extra kraan krijgen, die op de grote hoop gaat staan en het puin naar de breker brengt, terwijl onze eigen kraan de machine vult. Dat wordt dan echt even een paar dagen knallen om de achterstand in te halen. Het zal wat dagen kosten voor we die zeventienduizend ton erdoorheen hebben, maar we staan er klaar voor. Zodra het mag, gaat hij elke dag aan.’